Egeli bilim insanları, gerçekleştirdikleri projeler ve bu projelerin çıktıları ile bilim dünyasına katkı sağlamaya devam ediyor. Bünyesinde çeşitli disiplinlerden uzman akademisyenler barındıran Ege Üniversitesinde, multidisipliner çalışmalar sonucu özellikle sağlık alanında tanı ve tedaviye yönelik somut projeler üretiliyor. Bu çalışmalar kapsamında Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Aysun Baltacı’nın yürütücülüğünü yaptığı “Temassız Uzaktan Kontrol Edilebilen Bronkoskopik Elektromanyetik Navigasyon Sisteminin Geliştirilmesi” projesi, “TÜBİTAK 1001 – Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı” kapsamında desteklenmeye uygun bulundu. Proje ile akciğer kanserinin tanısında uygulanan bronoskopi işleminin temassız yolla gerçekleştirilmesi mümkün kılınacak.
Proje ekibini tebrik eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Akademisyenlerimiz tarafından gerçekleştirilen projeler, üniversitemizi TÜBİTAK nezdinde zirveye taşımaya devam ediyor. Makine Mühendisliği Bölümünden Dr. Öğretim Üyesi Aysun Baltacı tarafından geliştirilen proje, akciğer kanserinin tanısını kolaylaştıracak. Hocamızı ve ekibini gönülden tebrik ediyorum” dedi.
Akciğer kanserinin, en ölümcül kanser türü olduğunu söyleyen proje yürütücüsü Dr. Öğretim Üyesi Aysun Baltacı, “Akciğer kanseri, dünya genelinde ikinci sırada yer alan kanser türü ve en ölümcül olanıdır. Kanser tedavisinin en önemli adımını erken tanı oluşturuyor. Bu yüzden tanı yöntem ve ekipmanlarının kullanılabilirliğinin artması oldukça önemli. Akciğer kanseri için temel yöntem bilgisayarlı tomografi (BT) görüntüleme ve sonrasında bronkoskopi işlemidir. Bronkoskop yöntemi genel olarak merkezi akciğer kanseri tanısına yardımcı olurken, esnek, elektromanyetik navigasyonel ve sanal bronkoskop gibi teknolojiler ile beraber kullanıldıklarında periferik akciğer kanseri tanısında da başarı olarak uygulanma olasılığı artabiliyor. Bu teknolojilerde; bronkoskop görüntüsü gerçek zamanlı olmamakla beraber bronkoskop mekanik olarak yönlendiriliyor” dedi.
“Vücut dışından yönlendirilen temassız sistem”
Proje ile geliştirilecek sistemi anlatan Dr. Öğretim Üyesi Baltacı, “Bizim projemizde; manyetik parçacık görüntüleme yöntemiyle vücut içerisinde sürekli görüntüsü alınabilen, kontrollü olarak oluşturulan manyetik alan ile temassız olarak vücut dışarısından manipüle edilebilen bir elektromanyetik kateter sistemi geliştirilmesi amaçlanıyor. Görüntüleme ve manipülasyon işlemleri diğer yöntemlerden farklı olarak gerçek zamanlı olarak gerçekleştirilecek. Bu sistemde geliştirilecek manyetik kateter kapalı çevrim kontrol ile referans konumuna hareket edebilecek. Görüntüleme manyetik parçacıkları gösterdiği için bronşiyal yapı fantomuna nanotozlarla karıştırılmış hava verilerek bronşiyal yapı manyetik parçacık görüntüleme sistemi ile görülebilir hale getirilecek. Daha sonra operasyon sırasında çok renkli parçacık görüntüleme yöntemiyle birlikte bronşiyal yapı içerisinde hem demir oksit kaplı kateter hem de bronşiyal yapının kendisi görüntülenebilecek. Referans konuma erişebilmesi için kateterin ucu elektromanyetik aktüatör (EMA) ile yönlendirilecek, ileriye sürme işlemi ise Kateter Sürme sistemi ile gerçekleştirilecek. Bu sayede, eğitimli hekimlerin hasta başında olmadan da bronkoskopi işlemi gerçekleştirmesi mümkün olacak. Ayrıca geliştirilen uyumlu kontrol algoritması ile manyetik kateterin bronşiyal bölge içerisindeki hareket güvenli hale getirilerek, bronşiyal yapılara herhangi bir temas sırasında hasar oluşması engellenecek. Bu mekatronik sistem, Bronkoskopik Kateteri, EMA Yönlendirici Sistem, EMA MPG Sistemi, EMA Öteleyici Sistemi, EMA Kullanıcı Arabirimi olmak üzere 6 alt modülden oluşan tümleşik bir yapı. Bu çalışmada torasik bölgeyi kapsayacak, insan torasik bölge anatomisine uygun özel bir manyetik topoloji tasarlanıp geliştirilecek. Geliştirilen sistem BT görüntülerinden oluşturulacak bronşiyal yapı fantomu üzerinde test edilerek doğrulanacak” diye konuştu.
Dr. Öğretim Üyesi Aysun Baltacı’nın yürütücülüğünü yaptığı proje ekibinde; Ege Üniversitesinden Prof. Dr. Mutlu Boztepe, Prof. Dr. Tuncay Göksel, Doç. Dr. Aylin Şendemir, Dr. Öğr. Üyesi Barış Oğuz Gürses, Uzm. Dr. Haydar Soydaner Karakuş, Dr. Ece Bayır, Katip Çelebi Üniversitesiden Doç. Dr. Levent Çetin yer alıyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
